– Bu telefondan mutlaka sen de almalısın, nefis cihaz yapmışlar.

– Ben olsam o evi hemen satar, parayı koyarım bankaya.

– Bana bak, sen neden arabayı değiştirmiyorsun? 

Özellikle birebir dialoglarda yurdum insanı tam bir tavsiye makinesine dönüşebiliyor.

Kendisine sorulmadan “şöyle yap ya da böyle yapmalısın” diye konuşmayı hemen domine edebiliyor bazı arkadaşlar. Tavsiye hayata geçmedi ise ısrar veya sert eleştiri garanti 😉

– Abi sana söylemiştim,dinlemedin beni.

– Belli idi böyle olacağı, laf dinlemiyorsun ki.

Peki ısrarla ve kendinden emin biçimde, tavsiyede bulunma sapkınlığının sebebi ne ola ki?

Kanımca, yine kültürel altyapıya bakmak lazım cevapları bulmak için:

• İnsanımız susmak yerine konuşmayı her daim tercih ediyor.
• Ahkam kesmek ata sporumuz malum.
• Eylemin öznesi olmadan söylem buyurmak rahat geliyor birçoğumuza.
• Konu insan olunca meraklıyız. Akran olarak gördüğümüz kişi ile kendimizi kıyaslamaya bayılıyoruz. (tabii bunun neticesinde ya kendimizi iyi hissediyoruz ya da ev ödevini yaziyoruz)
• Hakkaten hoşumuza giden veya doğru olduğunu düşündüğümüz şeyleri paylaşma heyecanı da bizi ele geçirebiliyor. (gözlemlerime göre, bu iyi niyetli tutum hayli düşük oranda cereyan ediyor.)

İletişim halinde olduğumuz ve değer verdiğimiz insanlara karşı tamamen nötr kalalım, dertlerine hiç ortak olmayalım, fikir vermekten kaçınalım demiyorum. Ancak aşağıdakileri dikkate alsak fena mı olur tavsiyelerimizi kusmadan evvel?

• Tavsiye istediğini açıkca beyan etmeyen bir insana, dayatırcasına görüş bildirmek net şekilde nezaketsizliktir.
• Acaba tavsiye ettiğimiz eylemi, biz aynı durumda olsak doğru bulup tercih eder miyiz?
• Bu topraklarda herkesin hemen her konu hakkında fikri varken (!)  karşıdakine orijinal bir tavsiyede bulunabilmek zordur.
• Herkesin paradigması ve girdileri birbirinden farklı olabileceği için tavsiyeler ile karşımızdaki yanlış yönlendirebiliriz.

Eğer tüm bunları yok sayarak, “azılı tavsiyeci” olmaya devam edersek, insanlar bizi “doğru-doğru, haklısın ama…” cümleleri savuşturulup kale almamaya başlayacaklardır. Hatta zamanla fikirlerimizin sosyal çevremizde kıymet erozyonuna uğramasına bile yol açıyor olabiliriz.

Ben özenli davranıp sorulmadan tavsiye vermekten kaçınıyorum. Tavsiyeye ihtiyacım var ise mutlaka soruyorum karşımdakine.

Eğer tavsiyem sorulmuşsa da olabildiğince objektif olup reel donelere dayandırarak nihai seçimi karşı tarafa bırakmaya özen gösteriyorum.

Size nacizane tavsiyem… 🙂